Cầu thang là lối đi không thể thiếu cho những ngôi nhà nhiều tầng như nhà phố hay biệt thự. Ngoài chức năng quan trọng là kết nối các tầng của ngôi nhà, cầu thang đẹp còn là một trong những điểm nhấn quan trọng giúp tôn lên vẻ đẹp của công trình. Khi xây dựng khung nhà, cầu thang được thiết kế phải hợp lý, phù hợp với không gian trong nhà, quan trọng là kết cấu đẹp, khỏe, chắc chắn và an toàn. Hãy cùng Kisato khám phá những bí mất mà mọi gia chủ đều nền biết trước khi thi công cầu thang cho ngôi nhà.
Các kiểu cầu thang trong nhà
Với mỗi kiểu không gian nhà khác nhau thì việc làm sao để lựa chọn được mẫu thiết kế cầu thang đẹp và phù hợp cũng là điều rất được quan tâm. Tùy theo diện tích của ngôi nhà (lớn hay nhỏ) mà chúng ta nên lựa chọn loại cầu thang phù hợp để đảm bảo ngôi nhà được rộng rãi và thông thoáng. Sau đây là các loại cầu thang phổ biến:
– Cầu thang thẳng: thiết kế hình dáng đơn giản, thường sử dụng cho các tầng thấp, kiểu dáng cầu thang thanh mảnh, đơn giản mang đến sự nhẹ nhàng cho không gian.
– Cầu thang chữ L (đổi chiều 90°): Hình dáng cầu thang đơn giản nhưng tạo cho người nhìn cảm giác chắc chắn. Sự khác biệt là nhiều nhất một khu vực có thể được gập 90 độ theo một hướng để di chuyển đến vị trí mong muốn ở tầng trên. Cầu thang hình chữ “L” đơn giản và khỏe khoắn.
– Cầu thang đổi chiều 180°: Mẫu cầu thang này thuộc cùng một “kiểu” cầu thang thẳng và hình chữ L, nhưng có một điểm khác là nó sẽ gập 180 độ theo hướng ngược lại để di chuyển lên trên. Nó tiết kiệm diện tích hơn cầu thang thẳng và thích hợp cho các góc nhà hoặc vách ngăn giữa các khu vực.
– Cầu thang uốn: tương tự như cầu thang chữ L nhưng giá trị thẩm mỹ cao hơn. Kiểu cầu thang cong phù hợp với những ngôi nhà có diện tích nhỏ.
– Cầu thang xoắn ốc: Tiết kiệm diện tích, giữ được sự thông thoáng cho không gian công trình và có giá trị tạo hình cao. Mẫu cầu thang độc lạ giúp ngôi nhà đẹp hơn.
Có rất nhiều chất liệu để làm cầu thang đẹp. Tùy theo phong cách và sở thích của mỗi gia đình mà sử dụng nhiều chất liệu làm cầu thang khác nhau như gỗ, kính, inox, sắt, …
– Đối với cầu thang gỗ: Là lựa chọn lý tưởng do độ bền đẹp. Được sử dụng trong nhiều không gian khác nhau và hiếm khi lỗi thời. Cầu thang gỗ đã và đang được ưa chuộng trong các thiết kế cổ điển và hiện đại.
– Cầu thang kính cường lực: Việc sử dụng kính trong suốt có thể giúp không gian thông thoáng và rộng hơn. Kính cường lực chịu lực rất tốt, bề ngoài tinh tế, đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Thiết kế này tận dụng ánh sáng tự nhiên để phân bổ đều trong phòng. Thiết kế đơn giản của cầu thang hòa nhập thiên nhiên và môi trường xung quanh.
– Cầu thang kim loại: như sắt, thép, inox,… kim loại thích hợp làm cầu thang xoắn hoặc tay vịn thẳng. Ngoài ra, bạn có thể kết hợp thêm chất liệu kính để tăng vẻ sang trọng và cuốn hút. Cầu thang sắt có hình xoắn ốc khỏe khoắn.
Vị trí đặt cầu thang trong nhà
Theo diện tích của ngôi nhà, kiến trúc sư sẽ bố trí cầu thang ở vị trí hợp lý. Cầu thang thường được đặt ở giữa bên trái hoặc bên phải của ngôi nhà. Những ngôi nhà nhỏ thường được bố trí ở cuối nhà để giảm diện tích cầu thang. Khu vực cầu thang phải có đủ ánh sáng, điều này sẽ thu hút thêm sinh khí cho các tầng.
Những điều cần tránh khi thiết kế chân cầu thang:
– Cầu thang không được dẫn thẳng ra cổng.
– Cầu thang không nên dẫn thẳng vào bếp
– Cầu thang không được dẫn thẳng vào cửa nhà vệ sinh.
– Cầu thang không ở trung cung.
– Hạn chế bố trí cầu thang trước mặt tiền của nhà.
Phong thủy cho cầu thang
Khi xây nhà mới ai cũng mong những điều tốt lành sẽ được truyền đến gia đình mình, việc xem các bước phong thủy của ngôi nhà là điều bạn không nên bỏ qua. Vậy, nguyên tắc phong thủy cầu thang là gì? Để có câu trả lời, hãy để chúng tôi trả lời cho bạn nhé!
– Không sử dụng cầu thang xoắn xung quanh cột: Cầu thang xoắn quanh cột là một công trình rất độc đáo, nhưng theo phong thủy, cầu thang này sẽ sinh khí xoắn xung quanh cột, khiến đường dương khí bị xoắn, gây hại cho gia chủ và những người nam trong gia đình. Vị trí cầu thang xoắn gần phòng ngủ hoặc phòng làm việc của người nào đó thì càng khiến cho hung khí của người đó càng cao, không tốt chút nào.
– Không nên xây bậc thang hở: Theo phong thủy thiết kế cầu thang, lối lên xuống cầu thang không được thoái khí, phải đảm bảo việc chứa và dẫn khí. Hai bên cầu thang phải có lan can chắn để tránh nguy hiểm. Cầu thang xây theo phong cách hiện đại (như cầu thang xương cá, cầu thang không có tường) là không tốt vì chúng sễ bị thoái hết khí.
– Tránh đặt cầu thang giữa nhà: Theo phong thủy nhà luôn chia thành 9 cung. Trung cung là phần giữa nhà, hay còn gọi là biệt cung. Đặc biệt ở vị trí này cấm kỵ đặt cầu thang. Vì trung cung thuộc hành Thổ, cầu thang thuộc hành Mộc nên theo quan niệm ngũ hành thì sẽ khắc nhau.
– Không xây nhà vệ sinh dưới gầm cầu thang: Thông thường, cầu thang luôn là vị trí thu hút dương khí và mang lại khí tốt, xấu cho các tầng. Tuy nhiên, nếu đặt nhà vệ sinh dưới gầm cầu thang sẽ làm giảm mất cái tốt của cầu thang. Bởi trong một số trường hợp, nhà vệ sinh có tác dụng trấn trạch những nơi tụ khí xấu như Thiên hình, Đại sát. Đây là lý do tại sao bạn không nên đi cầu thang ở những vị trí này.
Nguyên tắc và yêu cầu kỹ thuật khi thiết kế cầu thang
Nguyên tắc chiều rộng thiết kế
– Bậc thang bộ phải được thi công trên bản thang bê tông cốt thép chịu lực không có dầm cốn.
– Bậc thang được đúc liền khối với bản thang bê tông cốt thép chịu lực không dầm.
– Bậc thang được xây dựng trên bản thang bê tông cốt thép có dầm cốn hoặc kê lên tường chịu lực.
– Cầu thang được thiết kế lắp ráp: có thể là cầu thang bê tông cốt thép lắp ghép, cầu thang thép lắp ghép hoặc cầu thang gỗ. Thông thường, người dùng thường tách rời các bộ phận dùng để lắp ghép như dầm thang, bậc thang, cốn thang, tay vịn, lan can, đối với thang bê tông cốt thép lắp ghép thì có thể kết hợp đúc liên bậc với bản thang để tạo thành một tấm lắp ghép lớn.
Yêu cầu kỹ thuật
– Thuận tiện di chuyển, độ dốc và chiều rộng của thang phải phù hợp.
– Tiết kiệm và thẩm mỹ (tùy theo cấp độ nhà ở và mức độ yêu cầu của từng loại công trình).
– Hạn chế các bậc thang chéo góc, đặc biệt bậc thang có một đầu nhọn (hình tam giác).
– An toàn, đủ ánh sáng, không trơn trượt.
– Thi công nhanh chóng, dễ dàng và an toàn.
– Bền vững, có khả năng chống cháy và chịu được tải trọng khi vận chuyển những vật nặng.
Các bộ phận chính của cầu thang
Vế thang
Vế thang là một bộ phận nằm nghiêng, trên có các bận thang để đi (thiết kế của mỗi vế thang không được vượt quá 18 bậc để thang sẽ không quá dài và không bị mỏi khi leo). Cần chú ý tạo độ dốc và chiều rộng hố thang hợp lý cho từng mục đích chức năng của công trình. Có hai cách để cấu tạo phần chịu lực của thang:
– Loại có tấm chịu lực.
– Loại dầm chịu lực.
a. Vế thang có tấm chịu lực
Vế thang có cấu tạo là một tấm bản phẳng đặt nghiêng. Đầu trên và đầu dưới của bản nghiêng có dầm đỡ (dầm cầu thang). Trong trường hợp này, tải trọng của thang được truyền lên hai dầm này. Hoặc, có thể không có dầm đỡ (trốn dầm) có kết cấu liền với chiếu tới và chiếu nghỉ ngàm vào tường (Đối với trường hợp này, bản chiếu tới và chiếu nghỉ đóng vai trò như bản côn sơn chịu lực để gánh đỡ tải trọng của vế thang truyền vào gối tựa ở tường)
Thường phù hợp với các loại thang đơn giản, vẽ thẳng, có chiều dài ≤ 3m.
b. Vế thang có dầm cốn chịu lực
Kết cấu chịu lực chính của thang là cồn đỡ bản thang và bậc. Dầm có thể được đặt ở cả hai phía của vế thang, hoặc dầm ở giữa (xương cá). Hoặc một bên gối vào dầm cốn, bên còn lại gối trực tiếp vào tường, trong trường hợp này, vế thang là một tấm bê tông cốt thép nằm nghiêng và gối lên dầm cốn, trên xây bậc gạch. Bản dầm có thể mỏng hơn loại bản thép chịu lực, sàn chịu vì sơ đồ chịu lực chính là hình gối vào hai dầm cốn hai bên trong khẩu độ hẹp.
Ngoài ra, vế thang có thể là ván bậc bê tông cốt thép, được đặt trực tiếp trên dầm cốn chịu lực với kết cấu bậc thang, không có bản sàn nghiêng. Bậc thang có thể là một tấm nằm ngang để tạo thành vế thang rỗng thoáng, hoặc được đúc liền với cổ bậc làm vế thang kín có dạng hình răng cưa.
Chiếu nghỉ và chiếu tới
Chiếu nghỉ và chiếu tới đều là các bộ phận có bản phẳng nằm ngang có tác dụng nối liền với hai đầu của thang.
Chiếu nghỉ là vị trị tạm nghỉ bước giữa các vế thang để thư giãn nhẹ sau một loạt các bậc thang của một vế (mỗi vế thang không vượt quá 18 bậc), và là vị trí quay chiều của vế thang.
Chiếu tới là bộ phận dừng chân chuẩn bị bước vào tầng cần tới. Chiếu tới hoặc chiếu nghỉ có chiều rộng (sâu) tối thiểu bằng chiều rộng vế thang (lớn hơn hoặc bằng chiều rộng vế thang).
Chiếu tới thường có chiều rộng 1,3 ÷ 1,6 chiều rộng của vế thang. Tuy nhiên, ở hầu hết các công trình đều thiết kế chiếu nghỉ gần sảnh tầng hoặc hành lang giao thông để mở rộng phạm vi hoạt động của cầu thang và thuận tiện khi sử dụng, nhất là khi đông người, vận chuyển hàng hóa, đồ đạc.
Kết cấu của chiều tới và chiếu nghỉ có nhiều cách:
– Đây có thể là bản kê 2 cạnh, bản kê 3 cạnh, bản kê 4 cạnh vào tường (dầm)
– Bản chịu lực theo kiểu bản côn sơn thiết kế liền với bản sàn.
– Chiếu tới đúc liền với thang không dầm kiểu thang lắp ghép kê 2 đầu gối lên tựa (giằng tường hoặc dầm)
Bậc thang
Bậc thang là một bộ phận quan trọng của bậc cầu thang, nó phụ thuộc hoàn toàn vào độ dốc của bậc thang hay nói cách khác là kích thước của mặt bậc và cổ thang, nó quyết định bước đi của cầu thang có thoải mái và dễ chịu hay không. Chiều dài của bậc thang bằng chiều rộng của vế thang. Chiều rộng của bậc thang phụ thuộc vào độ dốc của thang và liên quan trực tiếp đến chiều cao bậc thang (thường từ 25 đến 35 cm).
Kết cấu bậc thang có thể xây bậc gạch trên bản nghiêng của vế thang, hoặc có thể đúc bê tông cốt thép hoặc lắp ghép trên dầm cốn răng cưa, hoặc ghép cốp pha đổ bê tông cốt thép liền khối với dầm cốn, hoặc đúc sẵn với bản thang tại nhà máy tạo thành các vế thang để lắp đặt tại những công trình xây dựng hàng loạt như chung cư, trường học, bệnh viện,…
Cũng giống như nền và sàn, bề mặt bậc thang, chiếu tới và chiếu nghỉ cũng cần được xử lý bằng vật liệu lát nền để thuận tiện cho việc vệ sinh và mỹ quan nhưng cần chú ý đến việc lựa chọn loại vật dụng có chất liệu ma sát tốt, chống trơn trượt.
Lan can
Lan can cầu thang là bộ phận giúp bảo vệ an toàn cho người sử dụng tránh bị ngã ra ngoài khi lên xuống cầu thang.
Lan can phải được liên kết chắc chắn với vế thang, nếu làm lan can thoáng thì lưu ý kích thước của khe hở không nên quá lớn sẽ ngã lọt, tránh trẻ nhỏ chui vào, trèo lên gây nguy hiểm. .
Một số vật liệu cấu tạo lan can:
– Tay vịn xây đá hộc: thường có độ dày là ÷ 350. Trọng lượng lớn, độ bền cao. Loại này thường ít gặp và thường thích hợp cho các công trình vùng núi có sẵn vật liệu đá hộc.
– Lan can gạch: dày 220; 110; 60 phải để cốt thép chờ ∅10 từ bản thang BTCT hoặc dầm cốn thang, chiều cao của nó bằng chiều cao của lan can 900 ÷ 1100. Trên đầu lan can phải có giằng bằng bê tông cốt thép cao 100 rộng bằng chiều dày lan can gạch
– Phần lan can bê tông cốt thép: Loại này thường được thiết kế đúc sẵn có râu thép chờ, sau đó lắp ghép với vế thang, và hàn vào bản nhờ râu thép chờ của bản thang hoặc dầm cốn. Hoặc có thể đúc liền với bản thang, cốn thang.
Tuy nhiên, ba loại lan can đá, gạch và bê tông cốt thép thường có hình thức nặng, dày và chắc chắn. Vì vậy, nó thường được thiết kế cho cầu thang ngoài trời, tạo cảm giác bề thế và vững chãi, dễ phù hợp với hình dáng và tỷ lệ chung của toàn bộ ngôi nhà, có tác dụng chống lại những ảnh hưởng của môi trường như nắng, mưa…
Nhưng đôi khi trong nhà có nhiều khoảng trống người ta cũng sử dụng những lan can này rất hiệu quả về mặt thẩm mỹ kiến trúc.
– Lan can con tiện lặp ghép:
Loại này cũng chủ yếu được sử dụng ngoài trời, và đôi khi cũng được sử dụng cho thang trong nhà ở các sảnh lớn. Các con tiện được đúc bằng sứ, sành, xi măng cát vàng, có lỗ rỗng hoặc râu thép chờ ở hai mặt trên và dưới, chờ liên kết với bản thang và tay vịn phía trên.
Về hình thức, đây là kết cấu lan can cổ điển nên khi sử dụng và thiết kế phải lựa chọn kỹ lưỡng kiểu dáng kiến trúc phù hợp với nó. (Nếu là phong cách kiến trúc hiện đại thì phải thiết kế theo hình thức hiện đại …).
– Lan can gỗ:
Loại lan can này rất phổ biến trong kiến trúc cổ điển và hiện đại. Tuy nhiên, do sự phát triển nhanh chóng của ngành xây dựng, vật liệu gỗ ngày càng khan hiếm, giá thành cao, ngày nay lan can gỗ thường chỉ được thiết kế cho những công trình có vốn đầu tư cao.
Lan can gỗ được liên kết với vế thang (thân thang) bằng bu lông vào thanh gỗ ở chân lan can, ngoài ra có thể dùng keo dán gỗ giúp làm chắc thêm.
– Lan can bằng kim loại:
Đây là loại lan can được sử dụng phổ biến và thông dụng nhất trong các công trình kiến trúc hiện nay bởi nó có nhiều ưu điểm: hình dáng phong phú, hoa văn đa dạng, tính thẩm mỹ cao và tạo cảm giác nhẹ nhàng, thi công dễ, nhanh chóng, bền, hiệu quả cao, giá cả hợp lý, vật liệu phong phú sẵn có trên thị trường, phù hợp với thiết kế của các công trình hiện đại.
Các vật liệu thường sử dụng như thép tròn, thép vuông đặc, thép ống tròn, thép ống vuông (hộp), thép dẹt, ống tròn, vuông (inox).
Mối liên kết giữa lan can sắt (inox) và cầu thang có thể chôn trực tiếp chân sắt lan can vào bản thang, dầm cốn hay hàn chúng với nhau bằng râu sắt chờ ở bản thang bê tông cốt thép.
– Lan can kính:
Lan can kính phù hợp với những công trình hiện đại với đặc điểm trong suốt không bị che chắn tầm nhìn, gọn nhẹ. Nó được coi như một giải pháo hiệu quả giải quyết những vấn đề về tầm nhìn, tạo cảm giác mở rộng cho không gian kiến trúc, mang lại vẻ đẹp sang trọng và hiện đại.
Kính được chôn xuống nền bê tông hoặc cầu thang, có rãnh rộng khoảng 20 mm, sâu 50-70 mm.
Tay vịn
Tay vịn là phần trên cùng của lan can, dùng để bám vị tay khi lên xuống cầu thang đảm bảo không bị ngã. Trường hợp cầu thang sát tường không có lan can, người ta vẫn làm tay vịn chôn vào tường để bán đi bên sát tường. Tại phía có lan can thì tay vịn là bộ phận nằm trên cùng của lan can, được liên kết chặt chẽ với lan can:
– Nếu là tay vịn gỗ, lan can sắt thường được kết nối bằng vít, hoặc chèn thanh sắt sâu vào lỗ khoan gỗ trên tay vịn.
– Nếu là tay vịn kim loại, lan can kim loại thì có thể kết nối bằng mối hàn, đinh tán, bu lông …
– Nếu là tay vịn bằng gỗ, lan can bằng gỗ thì dùng đinh, keo dán để kết nối chúng lại với nhau.
– Nếu là tay vịn Granito hoặc trát xi măng đánh màu, gạch xây hoặc bê tông cốt thép, thì lan can thường được kết nối trên cùng của lan can với giằng bê tông cốt thép…
Cốn thang
– Cốn thang là phần tiếp giáp của thang, che mặt bên mũi bậc, có tác dụng cản bụi từ bậc thang rơi xuống khi đi lại và khi làm vệ sinh. Ngoài ra, nó còn có thể giảm thiểu những sai số giữa các bậc thang khi thi công. Do đó, cốn thang thường cao hơn bậc thang hơn 2 cm.
Trong một số trường hợp, để phô kết cấu và mũi thang, người ta sẽ không làm cốn thang. Kết cấu của cốn thang bê tông cốt thép có thể được đúc liền với bản thang bê tông cốt thép để tạo thành dầm cốn chịu lực ở biên vế thang đồng thời là cốn thang che mũi bậc (xây dựng sau này). Chú ý đến râu thép chờ và lỗ chờ và lỗ chờ để hàn và chèn xi măng liên kết lan can.
Một cách khác đúc sau khi đã xây dựng, trong trường hợp này, cốn thang đóng vai trò trang trí, không phải dầm cốn chịu lực. Tuy nhiên, cũng cần chú ý để lỗ chờ và thép chờ để liên kết với lan can.
Ngoài ra bạn cũng có thể xây cốn gạch sau khi xây bậc thang. Nếu là thang gỗ, nó thường được gắn vào dầm cốn làm một. Chiều dày của cốn thang tùy thuộc vào chiều rộng của vế thang, có thể từ 60 đến 110.
Bình Luận